Indiya ta fara aikin samar da ruwa a Kashmir bayan da ta dakatar da yarjejeniyar da Pakistan

Indiya ta fara aiki don haɓaka ƙarfin riƙe tafki a wasu ayyukan samar da wutar lantarki guda biyu a yankin Himalayan na Kashmir, majiyoyin da ke da masaniya kan lamarin sun shaida wa kamfanin dillancin labarai na Reuters, bayan sabon tashin hankali da Pakistan ya sa ta dakatar da yarjejeniyar raba ruwa.

A watan da ya gabata, New Delhi ta dakatar da yerjejeniyar ruwa ta Indus ta 1960 tsakanin abokan hamayya da ke da makamin nukiliya wanda ya tabbatar da samar da kashi 80 na gonakin Pakistan bayan wani hari a Kashmir ya kashe 26, kuma ta bayyana biyu daga cikin maharan uku 'yan Pakistan ne.

Islamabad ta yi barazanar daukar matakin shari'a na kasa da kasa game da dakatarwar kuma ta musanta duk wata rawar da ta taka a harin, tana mai gargadin, "Duk wani yunkuri na dakatar ko karkatar da kwararar ruwa na Pakistan ... za a dauki shi a matsayin wani yaki".

An fara aiwatar da shirin "zurfin tafki" don kawar da laka a ranar Alhamis, wanda babban kamfanin samar da wutar lantarki na Indiya, NHPC Ltd, da hukumomi a yankin Jammu da Kashmir na tarayya suka gudanar, in ji majiyoyin ukun.

Aikin ba zai iya yin barazana nan da nan ba ga wadatar Pakistan, wanda ya dogara da kogunan da ke ratsa Indiya don yawancin ayyukan ban ruwa da samar da wutar lantarki, amma zai iya yin tasiri idan wasu ayyukan suka kaddamar da irin wannan kokarin.

Akwai fiye da rabin dozin irin wadannan ayyuka a yankin.

Majiyar ta kara da cewa, Indiya ba ta sanar da Pakistan irin ayyukan da ake yi a Salal da Baglihar ba, wanda ake yi a karon farko tun lokacin da aka gina su a shekarar 1987 da 2008/09, kamar yadda yarjejeniyar ta hana irin wannan aiki.

Sun yi magana ne saboda ba su da izinin yin magana da manema labarai.

NHPC ta Indiya da gwamnatocin makwabta ba su amsa imel daga Reuters don neman sharhi ba.

Tun bayan samun ‘yancin kai daga turawan mulkin mallaka na Birtaniyya a shekarar 1947, Indiya da Pakistan sun gwabza yaki biyu daga cikin yakin da suka yi akan Kashmir, baya ga gajeruwar rikice-rikice.

Majiyoyin sun ce aikin ya kwashe kwanaki uku daga ranar 1 ga Mayu.

"Wannan shi ne karo na farko da aka gudanar da irin wannan atisayen kuma zai taimaka wajen samar da wutar lantarki mai inganci da kuma hana lalacewar injin injin inji," daya daga cikin majiyoyin ya shaida wa kamfanin dillancin labarai na Reuters.

"An kuma bukaci mu bude kofofin da za a iya daidaita su don tsaftacewa, wanda muka yi daga ranar 1 ga Mayu," in ji majiyar, ta kara da cewa kokarin da ake yi na 'yantar da aikin madatsar ruwa daga duk wani hani.

Mutanen da ke zaune a gabar kogin Chenab a yankin Kashmir na Indiya sun ce sun lura an sako ruwa daga madatsun ruwan Salal da Baglihar daga ranar Alhamis zuwa Asabar.

'Yancin son rai'

Zubar da ayyukan wutar lantarki na buƙatar kusan zubar da tafki don tilasta fitar da maɓuɓɓugar ruwa waɗanda haɓakar su shine babban dalilin raguwar kayan aiki.

Misali, biyu daga cikin majiyoyin sun ce, wutar lantarki da aikin Salal mai karfin megawatt 690 ke bayarwa ya yi kasa da karfinsa, saboda Pakistan ta hana irin wannan zubar da ruwa, yayin da silting kuma ya kai ga samun wutar lantarki a aikin Baglihar mai karfin MW 900.

"Fukar ruwa ba abu ne na kowa ba saboda yana haifar da zubar da ruwa da yawa," in ji daya daga cikin majiyoyin.  "Ana sa ran za a sanar da kasashen da ke karkashin kasa idan har hakan ya kai ga ambaliyar ruwa."

Gina ayyukan biyu ya buƙaci gaba da gaba tare da Pakistan, wanda ke damuwa game da rasa rabon ruwa.

A karkashin yerjejeniyar 1960, wadda ta raba Indus da magudanan ruwa a tsakanin makwabta, Indiya ta kuma yi musayar bayanai kamar ruwan ruwa a wurare daban-daban a kan kogunan da ke ratsa ta Indiya tare da ba da gargadin ambaliya.

Ministan ruwa na Indiya ya sha alwashin "tabbatar da cewa babu digon ruwan kogin Indus da ya isa Pakistan".

Jami'an gwamnati da masana daga bangarorin biyu sun ce Indiya ba za ta iya dakatar da kwararar ruwa nan take ba, saboda yarjejeniyar ta ba ta damar gina tashoshin samar da wutar lantarki ba tare da wasu muhimman madatsun ruwa na ajiya a koguna uku da aka ware wa Pakistan ba.

Dakatarwar na nufin Indiya "yanzu za ta iya ci gaba da ayyukanmu bisa ga son rai", in ji Kushvinder Vohra, wani shugaban hukumar kula da ruwan sha ta Indiya da ya yi murabus kwanan nan wanda ya yi aiki sosai kan takaddamar Indus da Pakistan.

Gwamnatin Firayim Minista Narendra Modi ta nemi sake tattaunawa kan yarjejeniyar a shekarun baya-bayan nan kuma manyan makiya sun yi kokarin sasanta wasu bambance-bambancen da ke tsakaninsu a kotun din-din-din na sasantawa da ke birnin Hague.

Wadannan damuwa sun shafi girman wurin ajiyar ruwa a masana'antar Kishenganga da Ratle na yankin.